Türkiye'nin Sektörel Su Kullanımı 2016
- 12.02.2019
- Yazar:admin
- 706
Tanımı: Bu gösterge, içme suyu, sanayi ve tarım sektörlerinin su ihtiyacının karşılanması amacıyla tatlı su kaynaklarının (yüzey ve yeraltı) kullanımını göstermektedir. Su kullanım indeksi ise (WEI), tatlı sulardan çekilen ortalama yıllık toplam su miktarının ülke seviyesinde ortalama toplam yıllık yenilenebilir tatlı su kaynaklarına bölünmesi ile elde edilir ve yüzdelik oran olarak ifade edilir.
Birimi: milyar m
3/yıl, %
Önem: Tatlı su kaynaklarının yanlış kullanımı, biyoçeşitliliğin kaybı dahil olmak üzere sulak arazilerdeki değişimden kaynaklanan birçok ekonomik ve çevresel zarara neden olmaktadır.
Değerlendirme:
Sulama verileri için DSİ, diğer su kullanım verileri için TÜİK verilerinden hareketle Türkiye’de 2016 yılı itibariyle çekilen suyun %71,3’ü tarımsal sulamada, %18,4’ü sanayide, %10,3’ü içme ve kullanma suyu olarak kullanılmıştır.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nün 2012’de yayınlanan 2006 yılı verilerine göre; su kaynaklarının dünyada %69’u sulama, %19’u sanayi, %12’si kentsel tüketimde kullanılmaktadır. Avrupa Çevre Ajansı verilerine göre ise Türkiye dışındaki ajans üyesi Avrupa ülkelerinde su kaynaklarının %51,4’ü tarım, ormancılık ve balıkçılıkta, %23,7’si kentsel tüketimde, %9,1’i hizmet sektöründe, %13,1’i elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme temininde, %2,6’sı ise madencilik ve taş ocakçılığı, imalat ve inşaat amaçlı kullanılmaktadır
[3].
TABLO 1- KULLANIMLARINA GÖRE SU KAYNAKLARINDAN ÇEKİLEN SU MİKTARI (milyar m3/yıl)
| |
2008 |
2010 |
2012 |
2014 |
2016 |
| Belediyeler |
4,55 |
4,78 |
4,94 |
5,23 |
5,83 |
| Köyler |
1,22 |
1,01 |
1,04 |
0,43 |
0,38 |
| İmalat sanayi işyerleri |
1,31 |
1,56 |
1,79 |
2,20 |
2,12 |
| Termik santraller |
4,54 |
4,27 |
6,40 |
6,53 |
8,61 |
| Organize sanayi bölgeleri |
0,11 |
0,11 |
0,14 |
0,14 |
0,15 |
| Maden işletmeleri |
… (*) |
0,05 |
0,11 |
0,21 |
0,23 |
| Sulama |
33,77 |
38,15 |
41,55 |
35,85 |
43,06 |
| Toplam |
|
49,95 |
55,96 |
50,59 |
60,38 |
(*) Bilgi yoktur.
Not: TÜİK verilerinde deniz suyu kullanımı dahildir.
Kaynaklar: “Sulama” rakamları için Kaynak, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü (DSİ), http://www.dsi.gov.tr/dsi-resmi-istatistikler bölümünden alınan yüzey ve yeraltı suyu miktarlarıdır. Diğer veriler için; TÜİK “ Sektörel Su ve Atıksu İstatistikleri, 2016” Haber Bülteni, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27672
GRAFİK 1- SEKTÖRLERE GÖRE SU KULLANIMI, (2010-2016)
Kaynaklar: “Sulama” rakamları için Kaynak, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü (DSİ), http://www.dsi.gov.tr/dsi-resmi-istatistikler bölümünden alınan yüzey ve yeraltı suyu miktarlarıdır. Diğer veriler için; TÜİK “ Sektörel Su ve Atıksu İstatistikleri, 2016” Haber Bülteni, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27672
Su kullanım indeksi (WEI); tatlı sulardan çekilen ortalama yıllık toplam su miktarının ülke seviyesinde ortalama toplam yıllık yenilenebilir tatlı su kaynaklarına bölünmesi ile elde edilir ve yüzdelik oran olarak ifade edilir.
Türkiye’de yıllık ortalama yağış yaklaşık 643 mm olup, yılda ortalama 501 milyar m
3 suya tekabül etmektedir. Bu suyun 274 milyar m
3’ü toprak ve su yüzeyleri ile bitkilerden olan buharlaşmalar yoluyla atmosfere geri dönmekte, 69 milyar m
3’lük kısmı yeraltı suyunu beslemekte, 158 milyar m
3’lük kısmı ise akışa geçerek çeşitli büyüklükteki akarsular vasıtasıyla denizlere ve kapalı havzalardaki göllere boşalmaktadır. Yeraltı suyunu besleyen 69 milyar m
3’lük suyun 28 milyar m
3’ü pınarlar vasıtasıyla yerüstü suyuna tekrar katılmaktadır. Ayrıca komşu ülkelerden ülkemize gelen yılda ortalama 7 milyar m
3 su bulunmaktadır. Böylece ülkemizin brüt yerüstü suyu potansiyeli 193 milyar m
3 olmaktadır. Yeraltı suyunu besleyen 41 milyar m
3 de dikkate alındığında, ülkemizin toplam yenilenebilir su potansiyeli brüt 234 milyar m
3 olarak hesaplanmıştır
[4].
Buna göre; Türkiye’nin su kullanım indeksi 2010 yılı için %21,3, 2012 yılı için %23,9, 2014 yılı için %21,6 ve 2016 yılı için %25,8’ dir. Bu gösterge için %20’nin üzerinde bir su kullanım indeksi değeri su kıtlığını,%40’ın üzerinde bir değer ise şiddetli kıtlığını göstermektedir
[5].
KAYNAKLAR
[1] Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, “Sektörel Su ve Atıksu İstatistikleri, 2016” Haber Bülteni, 16/02/2018
, Sayı: 27672, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27672
[2] Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü (DSİ), http://www.dsi.gov.tr/dsi-resmi-istatistikler
[3] https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/use-of-freshwater-resources-2/assessment-2
[4] http://www.dsi.gov.tr/toprak-ve-su-kaynaklari
[5] http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/web/table/description.jsp
Kaynak: http://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/su-kullanimi-i-85738
Yorumlarınızı Bizimle Paylaşın
Sadece üyelerimiz yorum yapabilir, hemen ücretsiz üye olmak için Tıklayın