Su,Enerji,Çevre ve Gıda Güvencesi

ŞEKER FABRİKALARI

• 08.09.2022
• Yazar:İlker Özel
• (0) Yorum
• 785

İlker Özel

İnş Müh

DSİ Emekli Genel Müdür Yrd.

8 Eylül 2022

Aklınıza ilk gelen şeyin Su Politikaları Derneği(SPD) ve Hidropolitik Akademi (HPA)  işini gücünü bıraktı, şekerciliğe, şeker tarımına mı  eğiliyor. Veya; başka konu kalmadımı ? olduğunu hissediyorum.

 SPD ve HPA  su ile ilgili her konuda konuşur, yazar; takipçileri ile görüşlerini paylaşır. Hele kuraklığın, iklim oynaklığının ( ben şimdilik bu terimi kullanıyorum. İklim değişikliğini deyimini korkmamak için kullanmıyorum ) hissettirir bir şekilde gündeme ve fiilen ülkeme oturduğu bu günlerde  bu hatırlatmaları kaçınılmaz bir görev olarak görüyoruz.

Su yönetimi Genel Müdürlüğü, DSİ Genel Müdürlüğü ve  tarımla ilgili tüm genel müdürlükler kenetlenmek zorundadır.

Babamın görevi gereği, çocukluğum ve gençliğim; şekerpancarı üreticileri ve şeker sanayii içinde geçti. Bu nedenle suyun şekerdeki önemini iyi bilenlerdenim.

Üretim;   pancarın iletim araçlarından basınçlı su ile yıkanarak boşaltılması ile başlar, şeker imalinin saturasyonla  tamamlanması ile su ihtiyacı tamamlanır. Büyük Eskişehir Şeker Fabrikası bu nedenle Porsuk Çayı’nın hemen yanıbaşındadır.

Türkiye’nin ilk şeker fabrikası Uşak Şeker yeterli suyu sağlayamadığı için büyütülüp kapasitesi arttırılamamış. “ işte suyun önemi”

1 dekar şeker pancarı için vahşi sulamayla (salma yöntemi) 1 yıl boyunca harcanan su miktarı 96 tondur, Yağmurlama sulamayla harcanan su miktarı 38 tondur, Damla sulamayla harcanan su miktarı ise 7 tondur.  Şeker pancarı en çok ve en iyi deniz seviyesinden yaklaşık 800 - 900 metre yüksek yerlerde yetiştirilir.

Yaklaşık 400.000 hektarlık ekim alanı bulunan Fransa, dünyada en fazla şeker pancarı üretimi yapılan ülkelerin başında geliyor. 2. sırada ise yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük ülkesi olan Rusya yer alıyor. Rusya'nın ihracatında da önemli bir yer tutan şeker pancarı, birçok Asya ve Avrupa ülkesine ihraç edilmektedir.

Şeker pancarının yoğun olarak üretildiği diğer ülkeler sırasıyla, Amerika Birleşik Devletleri, Polonya, Büyük Britanya, Mısır, Ukrayna ve Çin'dir.

Şeker pancarı; sanayi bitkisi olarak en çok su tüketen türdür. Keza şeker üretimi de çok su ister. Ayrıca şeker üretimi dünyada stratejik ürün sıralamasındadır.

Su kıtlığının ve mevsim oynaklığının kendini hissettirmeye başladığı şu dönemde her kes çok dikkatle bu çok önemli gelişmeyi unutmamalıdır.

1-Bol bol toplantı değil; sonuç getiren toplantılar,

2-Bol bol yazmak, bol bol rapor yazmak eylem planı hazırlamak değil, kesin sonuç alıcı uygulamalar,

3- Sanayiciler de dahil bu işle uğraşanların yeni teknolojilerine süratle geçmeleri, Sulama sistemlerinde, tarla hazırlama dahil,

4- Optimum sulama teknolojilerinin  daha detaylı olarak  yüksek öğrenim programlarına yerleştirilmesi,

5- Pancar ekim alanlarının yeniden belirlenmesi

6- Bu işin uzmanlarından mutlaka faydalanılmalıdır. Şeker teknolojisi apayrı bir teknolojidir. Çok soğuk yörelerde;  donan pancarın şeker verimi düşmektedir

Çok su talebi olsa da, stratejik tarım ürünlerinden vazgeçilemez. İthal ederimle de iş hallolmaz .  Hele ben tatlandırıcı ile hallederim dersen batarsın.Toplum sağlığını da tehlikeye atarsın. Hastaneler dolar……..

Bu çok önemli hususlar  süratle masaya yatırılmalı,  RADİKAL KARARLAR alınarak ilerlemeler sağlanmalıdır

İlker Özel

İnş Müh