Fırat Nehri Havzasındaki Barajların Bölge İklimine Etkileri . Fırat Havzasının Klimatolojik Analizi
Fırat Nehri Havzasındaki Barajların Bölge İklimine Etkileri
Fırat Havzasının Klimatolojik Analizi
Mahmut Kayhan,A.Serap Akgündüz,İlker Alan
ÖZET
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ve yayınlanan bu çalışmanın Amacı: Fırat havzasındaki su yapılarının bölgenin kar klimatolojisi açısından etkilerinin araştırılmasıdır.
Çalışmadan elde edilecek fayda: Oluşturulacak büyük su yüzeylerinin bölge ikliminde meydana getireceği muhtemel etkileri önceden görebilmek olarak belirlenmiştir.
Çalışmaya Katkı Sağlayanlar: İbrahim UZUNOĞLU, Selami YILDIRIM, Mesut DEMİRCAN
Bu çalışma orijinalinde üç kısımdan oluşmaktadır. Buraya özeti alınmıştır.
Çalışmanın orijinalinde ;
Kısım –I: Bölgedeki istasyonlar için Mann-Kendall Korelasyon Katsayısı (Trend Analizi) analizi yapılmıştır.
Kısım –II: Bölgedeki istasyonların yıllık toplam kar yağışı miktar, karla örtülü gün sayısı, yıllık ortalama maksimum sıcaklık, yıllık ortalama minimum sıcaklık, yıllık ortalama yağış miktarı ve yıllık ortalama nispi nem analizleri Türkiye ölçeğinde mukayeseli şekilde yapılarak grafik yöntemiyle değerlendirmesine çalışılmıştır.
Kısım –III: Sonuç ve değerlendirme yapılmıştır.
Sonuç (Trend analizi açısından)
Baraj ve gölet gibi su yapıları nedeniyle atmosfere yakın bölümde havanın bileşiminde oluşan değişiklikler, önce bazı iklim elemanlarında uzun dönemde ise bölge ikliminde değişikliğe yol açabilmektedir.
Bu kapsamda, Keban, Atatürk ve Karakaya barajlarının bölge iklimine etkilerini araştırmak amacıyla baraj göllerinin yakınında bulunan 7 ildeki meteoroloji istasyonlarının uzun süreli yıllık ortalama sıcaklık, toplam yağış, yıllık toplam yeni kar miktarı ve karla örtülü gün sayılarının trend analizi ve bu parametrelerin havza ortalamalarının Türkiye ortalaması ile karşılaştırılmasında barajların su tutmaya başladığı/tamamlandığı tarih itibarıyla eğilimler ve değişiklik noktaları değerlendirilmiştir.
İstatistik açıdan anlamlı olmamasına rağmen, yıllık toplam yeni kar miktarında Elazığ, Şanlıurfa ve Keban istasyonlarında hafif bir azalma eğilimi gözlenmektedir. Bu eğilim 2005 sonrası çok daha belirgindir.
Karla örtülü gün sayılarında ise (ki bu karın yerde kalma süresidir) havzada baraj yakınlarında yer alan 7 istasyonda bir azalma gözlenmektedir. Ancak bu istasyonlardan sadece Keban’ da azalma oldukça belirgin ve önemlidir. Bu azalma, yıllık toplam yeni kar miktarında olduğu gibi 2005 sonrası çok daha belirgin ve önemlidir.
Bu istasyonlarda yıllık toplam kar yağışı miktarı azalma eğilimindedir ancak istatistik yönden anlamlı ve önemli değildir.
Yıllık ortalama sıcaklık değerleri ise Erzincan dışında tüm istasyonlarda istatistik yönden önemli artan bir trend göstermektedir. Bu artma eğilimi Tunceli istasyonunda 1990’ ların başından itibaren görülmekte diğer istasyonlarda ise 1970’ lerin ortalarından itibaren görülmektedir.
Keban, Karakaya ve Atatürk barajlarının birbirine yakın olmaları ve aynı havza (Fırat Havzası) içinde olmaları, seçilen istasyonların şu anda hangi barajın etkisinde olduklarını anlamayı güçleştirmektedir. Seçilen istasyonlarda bu üç barajdan birinin etkisi olabileceği gibi iki ya da üçünün birleşik etkisinden de söz edilebilir.
Büyük su havzalarının etkilerinin araştırılmasında, meteoroloji istasyonlarının şehir içinde bulunmasından dolayı şehirleşmenin etkilerini de göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Ayrıca varolan meteoroloji istasyonlarının tüm havzayı temsil edecek sayıda bulunmaması ve baraj gölü etrafındaki istasyon sayısının yetersizliği diğer önemli bir husustur.
Raporun tümüne aşağıdaki linkten erişilebilir
e-Kütüphane - Meteoroloji Genel Müdürlüğü (mgm.gov.tr)
Yorumlarınızı Bizimle Paylaşın
Sadece üyelerimiz yorum yapabilir, hemen ücretsiz üye olmak için Tıklayın