Genel

Kentlerde de yaban hayati, antibiyotik direnci, sehir planlama, atik yonetimi ve tarim (hayvan besiciligi) seklinde dikkat edilmesi gerekenleri ve aralarindaki baglantilari gosteren bir degerlendirme calismasi.

Eyup Yuksel

1. Kent planlamaya bu tur mikrobiyolojik, yaban yasami, epidemiyolojik bilgilerin icsellestirilmesi gerekebilir,

- Epidemiyologlar da, mikrobiyologlar da, mevcut ve deneysel kurulmus planlanmis kentsel dokularin ortamindaki durumu proje butcesi, YOK ve TUBITAK tez tesviki ve belediye destekleriyle az da olsa, simdiden biraz biraz calismaya baslayabilirler. Son derece ilginc bir konu.

2. Universitelerimiz, doga koruma milli parklar genel mudurlugu doga bilimcileri ve bilim burokratlari kentleri de, kentlerdeki yaban hayati, mikrobiyel alisveris sureclerini de inceleyebilir. Turkiye Halk Sagligi Kurumu da elbette,

3. Kotu amacli disaridan, yabanci ulkelerden zararli sprey, toz vb gibi komplo kuramlari icin de bir tur hazirlik, onceden gozlem, uyari olarak.

Bu arada, denizler ve okyanuslardaki kuresel iklim degisikligi kaynakli olabilecek CO2 artisi ve nem artisi ve kentlere (sadece kiyi kentlerine degil, ruzgarlarla karadaki kentlere de!) KBB hastaliklarini, ornegin ust solunum yollari enfeksiyonlarini, USYE artirdi. Atmosferdeki tasinan ve havada askida kalan tozlar hastalik etkeni (bkz. Cemal Saydam hocanin yazilari ve Toz kitabi).

Cevredeki, dogadaki, kentlerdeki kucuk canli organizmalari, parcaciklari, tozu, nanopartikulleri Turkiye'de de izlemenin zamani geldi. Ilgili laboratuvarlari da, gozlem istasyonlari da kurulabilir.

The lesson, says Hassell, is clear: "As many scientists and policymakers are now realizing, we cannot address the rise of antimicrobial resistance without focusing on the environmental, ecological and social settings in which humans exist."